Een mantelzorger is iemand die langdurig en onbetaald zorgt voor een oudere die hulp nodig heeft. Bijvoorbeeld een oudere die chronisch ziek is of gehandicapt, of niet meer voor zichzelf kan zorgen. De mantelzorger is geen beroepsmatige zorgverlener, maar geeft de zorg omdat hij een persoonlijke band heeft met de oudere.
Er is sprake van ontspoorde mantelzorg als een mantelzorger door overbelasting, onwetendheid, onkunde of onmacht onbedoeld over de grenzen van de verzorgende heen gaat, inadequate zorg levert, verwaarloost of op een andere manier schade toebrengt. Goede zorg slaat sluipenderwijs om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of zelfs mishandeling.
De last kan zo zwaar worden, dat de mantelzorger niet meer goed voor de oudere zorgt. We spreken dan van ontspoorde mantelzorg. Bij ontspoorde mantelzorg overschrijdt de mantelzorger de grens van verantwoorde zorg. Dit gebeurt geleidelijk en meestal niet met opzet. Om de situatie te verbeteren is er hulp nodig.