Alle kinderen hebben recht op een veilige opvoed- en opgroeisituatie. Ouders en opvoeders moeten hiervoor zorgen. Maar soms weten zij uit onmacht of in moeilijke situaties niet hoe dat moet.
Als aandacht en een goede verzorging ontbreken of een kind door opvoeders wordt gepest, uitgescholden, geslagen of seksueel misbruikt, dan is dat kindermishandeling.
Kindermishandeling komt op allerlei manieren voor:
- Fysieke (lichamelijke mishandeling)
Onder fysieke of lichamelijke mishandeling vallen alle vormen van fysiek geweld, zoals slaan, schoppen, bijten, knijpen, krabben, het toebrengen van brandwonden of laten vallen.
- Fysieke (lichamelijke) verwaarlozing
Bij fysieke of lichamelijke verwaarlozing krijgt het kind niet de zorg en verzorging, waar het gezien zijn leeftijd behoefte aan en recht op heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld om te weinig, slechte of onregelmatige voeding geven, onvoldoende bescherming geven tegen kou en het onvoldoende bieden van veilige ontwikkelingsmogelijkheden. Ook het ontzeggen van noodzakelijke medische zorg is een vorm van verwaarlozing.
- Emotionele/psychische mishandeling
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake, wanneer opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen naar het kind. Opvoeders kunnen het kind regelmatig uitschelden, het kind herhaaldelijk laten horen dat het niet gewenst is of het kind opzettelijk bang maken. Psychische mishandeling kan ook bestaan uit nare uitspraken over het kind tegenover anderen, waar het kind zelf bij is. Het opsluiten en vastbinden van het kind valt ook onder psychische mishandeling.
- Emotionele/psychische verwaarlozing
Als opvoeders langdurig tekort schieten in bijvoorbeeld het geven van positieve aandacht aan het kind en er is onvoldoende ouderlijk gezag en structuur in de opvoeding, dan is er sprake van psychische verwaarlozing. De behoeften van het kind worden dan niet vervuld.
- Seksueel misbruik
Als iemand seksuele handelingen tegen zijn zin heeft moeten ondergaan of heeft moeten uitvoeren spreek je over seksueel geweld. Het omvat ook grensoverschrijdend gedrag. De seksuele handelingen worden zonder toestemming, onder dwang, met (dreiging met) geweld verricht of afgedwongen in een situatie waarin het slachtoffer niet kan weigeren. Er is bijvoorbeeld sprake van ongelijkwaardigheid door verschil in leeftijd, macht, kracht en niveau. Of het wordt afgedwongen in een afhankelijkheidsrelatie met bijvoorbeeld ouders/verzorgers, docenten, trainers of hulpverleners.
Hulp nodig? Het Centrum Seksueel Geweld kan je helpen.
Kinderen
Wat kan ik doen als iemand aan me heeft gezeten en het voelde niet oké? Wat is seksueel misbruik eigenlijk? Is het normaal dat ik in de war ben? Waarom voel ik me schuldig? Allemaal vragen van kinderen die te maken hebben (gehad) met seksueel misbruik. Centrum Seksueel Geweld (CSG) heeft een serie vlogs gemaakt, klik hier om de vlogs te bekijken.Professional
Welke hulp hebben kinderen na seksueel misbruik nodig? En wat moet je als zorgprofessional doen als je seksueel misbruik bij een kind vermoedt? Over deze en andere vragen heeft het Centrum Seksueel Geweld (CSG) een serie van negen vlogs gemaakt. In de serie korte filmpjes op YouTube, speelt het CSG in op de informatiebehoefte van zorgprofessionals over seksueel misbruik van kinderen. Klik hier om de vlogs te bekijken.
Melding maken van seksueel misbruik, gebruik het zorgmeldingsformulier of bel 0800-2000 (gratis) 24/7. - Getuige van huiselijk geweld
Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld kunnen op allerlei manieren merken dat er sprake is van geweld tussen hun ouders. Zij zien of horen conflicten of worden geconfronteerd met de gevolgen ervan, bijvoorbeeld verwondingen bij een ouder of het moeten vluchten naar een veilige plek. Het kind is niet alleen getuige van geweld in het gezin, maar ook slachtoffer. Er is dan sprake van kindermishandeling.
De gevolgen zijn groot
Kindermishandeling kan blijvende psychische of lichamelijke schade veroorzaken. Als kind denk je misschien wel dat het jouw schuld is. Maar dat is nooit zo, ook niet als je ouders zeggen van wel. Je voelt je machteloos of bang, je schaamt je. Dat kan ook voor de ouder of verzorger gelden. Omdat je er zelf niet over durft te praten is het heel erg belangrijk dat mensen in je omgeving de mishandeling opmerken én er iets mee doen. Als ouder zelf zorgen dat het geweld stopt, is soms moeilijk. Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf. Iemand moet de eerste stap zetten!
Dit kun je doen
Heb je te maken met kindermishandeling? Blijf er niet mee rondlopen.
- Praat met iemand die je vertrouwt
Dit kun je als kind doen
Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Als je het niet aandurft om met een volwassene te praten dan kun je misschien praten met iemand van jouw leeftijd. Een vriend, buurmeisje of klasgenoot die je vertrouwt. Wat jij het prettigst vindt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet, zal je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten. Daarna kun je misschien wel praten met een volwassene, bijvoorbeeld iemand op school, een buurvrouw of een oom of tante.
Behalve jouw verhaal vertellen aan deze persoon kun je ook vragen of hij of zij met je meegaat naar bijvoorbeeld een huisarts. Je mag ook altijd met Veilig Thuis (0800-2000) of de Kindertelefoon (0800-0432) bellen.
Dit kun je doen als opvoeder doen
Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Een goede vriend, een familielid of een buurman of -vrouw die je vertrouwt. Wat jij het prettigst vindt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet zul je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten.
Behalve jouw verhaal vertellen aan deze persoon, kun je ook vragen of hij of zij met je meegaat naar bijvoorbeeld een huisarts. Of je kunt zelf naar goede hulp zoeken.
Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders
Als je je zorgen maakt om een kind of zijn opvoeders, praat erover met iemand die je vertrouwt. Vaak ben je niet de enige die iets heeft gemerkt. Iemand anders kijkt misschien op een heel andere manier naar de situatie. Samen kun je bespreken wat je het beste kunt doen. En als je een professional bent, volg je de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.
- Praat met de personen om wie het gaat
Praten met ouders of kinderen om wie jij je zorgen maakt is een grote stap. Je weet meestal niet precies wat er aan de hand is. En je wilt de ander niet kwetsen. Daarnaast kunnen kinderen of opvoeders zich misschien schamen en wil diegene het verborgen houden. Het kan ook voorkomen dat zorgen niet kloppen. Toch is het beter om daar achter te komen. Als er wel sprake is van kindermishandeling, kun je samen bespreken hoe je hier iets aan kunt doen.
- Neem contact op met Veilig Thuis
Veilig Thuis is er voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met huiselijk geweld en kindermishandeling.
Je kunt bellen voor advies en ondersteuning. Voor jezelf of voor een ander. Je krijgt een medewerker aan de lijn die goed naar je verhaal luistert. Deze medewerker beantwoordt vragen en geeft advies. De medewerker kijkt samen met jou of er professionele hulp nodig is en welke hulp dan het beste is. Als je wilt of als dat nodig is, kun je anoniem blijven.
Soms is het snel duidelijk welke problemen er zijn en welke hulp nodig is. In dat geval gaat Veilig Thuis deze hulp organiseren. Soms is er niet duidelijk wat er aan de hand is en moet dat eerst uitgezocht worden. Dat doet Veilig Thuis zoveel mogelijk samen met de mensen om wie het gaat. Maar lukt dat niet, dan kan Veilig Thuis ook onderzoek doen zonder dat de betrokkenen het daarmee eens zijn, als dat voor de veiligheid van kinderen of volwassenen nodig is.
Twijfel je? Bel dan, eventueel anoniem, voor advies. Want anders gebeurt er niets!
- Dreigt er direct gevaar? Bel 112!
Bel in geval van nood altijd direct 112.
Meer informatie:
- https://www.ikvermoedhuiselijkgeweld.nl/kindermishandeling
- www.augeo.nl/jongerentaskforce
- Kindertelefoon
- Aflevering over ‘Kindermishandeling’ uit de Omrop Fryslân serie Fan binnenút.
- Podcast over ‘Praten met kinderen‘ uit de Omrop Fryslân serie Fan binnenút.
Maryse en Anita, beide medewerkers van Veilig Thuis, gaan nadat zij een melding gekregen hebben naar de gezinnen toe. Een belangrijk onderdeel is dan praten met de kinderen zelf. Maar hoe doe je dat? En wat doe je als een kind ergens niet over wil praten, of het zelf nog niet onder woorden kan brengen? - Podcast over ‘Langetermijngevolgen van kindermishandeling op het brein’ uit de Omrop Fryslân serie Fan binnenút.
Wat gebeurt er in het lichaam en met het brein van kinderen die mishandeld zijn? Jenny de Leeuw is vertrouwensarts bij Veilig Thuis. Zij vertelt over de lichamelijke en mentale gevolgen waar kinderen mee te maken hebben. Ook laat ze zien hoe je daar weer positief invloed op kunt hebben. Femke Boersma is GZ-psycholoog en orthopedagoog. Zij vertelt over het gedrag van kinderen en over hoe je schade kunt herstellen. Beiden vinden dat je niet vroeg genoeg kunnen beginnen met het voorkomen van trauma. Het liefst voor de zwangerschap.